Vịnh Hạ Long nổi tiếng với những vẻ đẹp của đá, nước và bầu trời, những câu chuyện truyền thuyết về lịch sử, tình yêu…thậm chí ngay ở những điều trong các hang động ở Hạ Long cũng chứa đựng những bí ẩn hấp dẫn…
Vịnh Hạ Long – được ví giống như một cuốn “bách khoa thư mở” chứa đựng rất nhiều giá trị khoa học để cho du khách hay bất cứ ai có thể tìm hiểu và khám phá những điều bí ẩn cũng như những truyền thuyết Vịnh Hạ Long.
Vịnh Hạ Long là nơi có nhiều hang động khác nhau, mỗi hang động lại chứa đựng những điều bí ẩn, những câu chuyện khác nhau và là những địa điểm du lịch Hạ Long thu hút mà du khách trong và ngoài nước muốn khám phá. Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học của Tổ chức bảo tồn động, thực vật quốc tế (FFI), khác với thiên nhiên bên ngoài, môi trường sống trong các hang động ở Vịnh Hạ Long rất ổn định, bóng tối bao trùm, độ ẩm cao. Trong các hang động chỉ có các động vật sinh sống, bên cạnh đó những loài động vật này phải thích nghi với điều kiện khan hiếm thức ăn, thiếu ánh sáng vì trong hang rất tối. Vì thế, có rất ít các cá thể của các loài sinh vật sinh sống, thường rất nhỏ nếu so với bên ngoài hang. Căn cứ vào đặc điểm sống của chúng, các nhà khoa học của FFI đã chia các sinh vật trong hang thành ba nhóm cơ bản: “Dân bản địa” của hang động, những sinh vật ưa thích hang động và những “vị khách” của hang động.
Nếu bạn có dịp đến thăm hang Hồ Động Tiên, vào sâu trong hang, bạn có thể dùng đèn pin soi và khám phá ra những điều thú vị trong môi trường bóng tối nơi đây, có thể bắt gặp những cư dân thực thụ trong bóng tối hang động như chú cua đỏ au hay 1 con rệp màu trắng. Chúng không thể sống sót nếu ra khỏi hang. Ngoài ra, những động vật thích nghi hoàn toàn với cuộc sống trong hang động còn có tôm hang, những loài động vật đẳng túc, lưỡng túc và một số loại côn trùng.
Khác với những sinh vật thuộc nhóm “dân bản địa”, nhóm những loài ưa hang động có thể sống ở trong và cả ngoài hang. Khi cần thiết, chúng có thể ra khỏi hang để tìm thức ăn. Trong nhóm này có các loài giun đất, bọ hung, dế hang, ếch, kỳ nhông và một số loài giáp xác. Đáng kể là loài dế hang. Loài này không có cánh và có lưng gù. Chúng có hai càng rất dài và có thể nhảy rất xa. Dế hang có đôi râu rất dài, chúng thường sống ở nơi tối tăm, ẩm ướt trong các kẽ thạch nhũ. Thức ăn của chúng là những chất hữu cơ đang phân huỷ.
Nhóm là “khách” của hang là những loài sống tạm thời trong hang động. Dơi, tắc kè, bướm đêm là những “vị khách” điển hình cho nhóm này. Thông thường, các loài này thường lựa chọn hang động làm nơi ngủ đông và nuôi con hơn là tìm thức ăn do chúng ưa thích nền nhiệt độ ở đây.
Hiện nay, hang động ở Vịnh Hạ Long hầu hết đã được đưa vào khai thác để trở thành điểm tham quan của du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, theo nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu, nhiều người đến thăm quan hang động sẽ gây gia tăng lượng khí cacbonic đồng thời gia tăng nhiệt độ trong hang ảnh hưởng đến môi trường sống tự nhiên của hang động. Ngay cả hang Hồ Động Tiên được coi là một “lớp học” chuyên về giáo dục cộng đồng về lịch sử địa chất Vịnh Hạ Long mặc dù không đưa vào khai thác du lịch nhưng môi trường tự nhiên cũng đã bị tác động đáng kể. Đó là điều cơ quan chức năng cần quan tâm.
Trong các chương trình khám phá Việt Nam của nhiều du khách nước ngoài, Vịnh Hạ Long là một trong những điểm đầu tiên họ muốn khám phá về những điều bí ẩn, những câu chuyện truyền thuyết, những nét văn hóa lịch sử ở vẻ đẹp của Hạ Long.