Những người con gái đẹp đất kinh kỳ luôn toát lên vẻ đẹp của sự dịu dàng, nết na, thùy mị, đảm đang. Nét đẹp của thiếu nữ Hà thành xưa không chỉ thể hiện ở gương mặt, dáng người mà còn ở cách ăn mặc, đi đứng, nói năng.
Nét tề chỉnh là đặc trưng của gái đẹp Hà thành, sang mà không loè loẹt, đẹp mà nền nã; dù chỉ mặc áo vải thường cũng vẫn phẳng phiu, gọn ghẽ, kín đáo.
Con gái Hà Nội ngày ấy biết cách trang điểm hơn ai hết. Chỉ phớt qua một chút phấn, phủ một lớp son nhẹ, kín đáo một giọt nước hoa nơi bàn tay, trong chiếc khăn tay, chỉ đủ thoảng nhẹ như một hương nhài thơm xa cũng đủ làm người người say đắm.
Vẻ cổ điển, dịu dàng nhưng không kém phần tinh tế của thiếu nữ Hà thành được kế thừa từ nét đẹp văn hóa của con người Thăng Long – Hà Nội ngàn năm tuổi.
Nếu là con gái Hà Nội gốc, thì họ đẹp cả nhan sắc lẫn sự sang trọng và thanh lịch. Từ thủa 6 – 7 tuổi, tôi đã thích ngắm các cô gái xinh đẹp nên ít nhiều có sự tổng kết về “gái Hà Nội” từ thập kỷ 60, thấy rằng họ xứng đáng với những gì văn học – nghệ thuật ngợi ca. Con gái Hà Nội nổi tiếng “nết na”, nhưng cái nết đó không “đánh chết” cái gì cả, mà chỉ để tôn vinh nhan sắc sẵn có.
Ngày nay, nói đến con gái Hà Nội, người ta liên tưởng ngay đến những thiếu nữ xinh đẹp, trang điểm cầu kỳ, mặc những bộ đồ thời trang, bó sát để tôn lên từng đường cong cơ thể. Đó được gọi là vẻ đẹp của người phụ nữ hiện đại và hiếm người nào có thể cầm lòng trước vẻ đẹp ấy. Nhưng rồi trong cái nhộn nhạo, xô bồ của nhịp sống gấp gáp, nhiều người lại bất chợt thấy nhớ đến nao lòng dáng vẻ nhẹ nhàng, lịch thiệp mà tinh tế của người con gái Hà thành xưa.
Trang phục của phụ nữ Hà Nội xưa thường là áo dài vạt, nếu có xẻ tà cũng được xẻ một cách khéo léo sao cho thướt tha nhưng cũng không để hở làn da bên trong. Mầu vải được chị em lựa chọn thường nhã nhặn, chất vải kín đáo mà không kém phần mềm mại. Còn nếu có mặc váy thì người con gái cũng ý nhị may chiếc váy dài đến gần gót chân.
Dù không khoe da, khoe thịt, không sặc sỡ, màu mè nhưng ở người con gái Hà Nội ngày ấy luôn chứa đựng nét duyên thầm khó nói. Đó là nét đẹp dịu dàng, tao nhã và thanh lịch.
Người phụ nữ Hà Nội vào khoảng giữa của thế kỷ 20 thường không trang điểm cầu kỳ, không lòe loẹt phấn son nhưng vẫn nổi bật vẻ sang trọng, quý phái. Đẹp đến nỗi có nhà văn phải nói: “Riêng khuôn mặt, phụ nữ Hà Nội xưa nay vẫn hấp dẫn lạ lùng trong mọi con mắt, mọi trái tim từ người thợ đến nhà thơ”.
Họ thường dùng son nhưng rất nhẹ, làn môi chỉ hơi hồng hồng một chút tạo vẻ cuốn hút. Nếu có chải lông mày, các cô, các chị chỉ tô thêm nét cho đậm đôi chút. Những cô gái lãng mạn còn kín đáo nhỏ một giọt nước hoa nơi bàn tay, trong khăn mùi xoa hoặc dưới mang tai, chỉ thoảng nhẹ như hương hoa nhài thơm xa, đủ khiêu khích một cách mơ hồ chứ không quá nồng, quá hắc. Vẻ đẹp thanh tao ấy khiến nhiều người không khỏi xao xuyến.
